تاکنون، به ظهور و محبوبیت ناگهانی زنجیره بلوکی (Blockchain) فکر کرده‌اید؟ زنجیره بلوکی یا همان بلاکچین، همان‌طور که از نامش پیدا است به معنای زنجیره‌ای از بلوک‌هایی است که اطلاعات دیجیتالی را نگه‌داری می‌کنند و با استفاده از الگوریتم‌های رمزنگاری به هم متصل می‌شوند. هر یک از این بلوک‌ها، شامل یک تابع هش رمزنگاری است که بر مبنای مهر زمانی (Time Stamp) به بلوک قبلی متصل هستند و به این شکل اجازه می‌دهند، اطلاعات ساختار یکپارچه و قابل استنادی پیدا کنند. ساختار این بلوک‌ها به گونه‌ای است که تغییر داده‌ها در آن‌ها اگر نگوییم غیر ممکن، باید بگوییم بسیار دشوار است. به همین دلیل، شفافیت را تضمین کرده و بالاترین سطح از امنیت را ارائه می‌دهند.
بلاک چین در واقع مترادف با امنیت است، زیرا دستکاری و درج اطلاعات اشتباه در این بلوک‌ها، تقریبا غیرممکن است. همین مسئله باعث می‌شود، این فناوری در زمینه‌هایی مانند بانکداری، مالی و غیره بسیار محبوب باشد. در واقع، بلاکچین برای اولین بار زمانی که در اجرای ارز دیجیتال بیت‌‌کوین (Bitcoin) مورد استفاده قرار گرفت، محبوب شد. به طوری‌که، مردم موفق شدند پول‌های خود را به شکل دیجیتالی و با بالاترین سطح از امنیت انتقال دهند. از این رو، جای تعجب نیست که بازار کار به شدت به توسعه‌دهندگان بلاک چین، روی خوش نشان داده است. با این‌حال، رمز موفقیت در چنین بازار پر سودی، یادگیری زبان‌های برنامه‌نویسی قدرتمند برای توسعه بلاکچین است که برتری قابل توجهی نسبت به سایر توسعه‌دهندگان در اختیارتان قرار می‌دهد. اگر دوست دارید، در مورد این زبان‌های برنامه‌نویسی محبوب، اطلاعاتی کسب کنید، تا انتهای این مقاله سکان آکادمی با ما همراه باشید.
1. ++C
++C، محبوب‌ترین زبان برنامه‌نویسی دنیای فناوری است و جالب آنکه در فناوری بلاکچین نیز محبوبیت زیادی دارد. ++C قابلیت‌های کاربردی زیادی در اختیار توسعه‌دهندگان قرار می‌دهد که از آن جمله باید به معناشناسی حرکتی (move semantics)، کنترل دقیق حافظه، چند ریسمانی پیشرفته و سایر ویژگی‌های شی‌گرایی مثل رونویسی تابع (function overloading)، چند ریختی زمان اجرا (runtime polymorphism) و غیره اشاره کرد. این ویژگی‌های کارآمد شی‌گرایی، به توسعه‌دهندگان بلاکچین اجازه می‌دهد، برنامه‌هایی با سازوکار دقیق مدیریت حافظه طراحی کنند، زیرا اصل مهمی که هنگام طراحی برنامه‌های زنجیره بلوکی باید به آن دقت کرد، مصرف بهینه حافظه است، زیرا گره‌ها در یک زنجیره بلوکی به طور مستمر رشد کرده و حافظه مخصوص به خود را استفاده می‌کنند. در نتیجه، پلتفرم باید به شکل هوشمندانه‌ای قادر به تخصیص و آزادسازی حافظه باشد. سی پلاس‌پلاس به توسعه‌دهدگان اجازه می‌دهد به سادگی داده‌ها و عملکردها را در قالب یک ماژول با یکدیگر ترکیب کنند و اطلاعات را به شکل رمزگذاری شده، درون بلوک‌ها قرار دهند. در واقع، سی پلاس پلاس محبوبیتی شبیه به بیت کوین ارز دیجیتال رمزگذاری شده در بلاک چین دارد. بد نیست بدانید، اولین پیاده‌سازی بلاک چین در ابتدا به زبان سی‌پلاس‌پلاس نوشته شد.
2. پایتون
پایتون، یکی از محبوب‌ترین زبان‌های برنامه‌نویسی در جهان است و اگر شما تجربه توسعه برنامه‌های کاربردی با پایتون را داشته باشید، از این نکته اطلاع دارید که یکی از بهترین زبان‌ها در زمینه بلاک چین است. مشکل پایتون این است که یک زبان تفسیر شده است و مشکلاتی در ارتباط با عملیات رمزنگاری پیچیده در بلاک چین ایجاد می‌کند. با این حال، پایتون یک زبان شی‌گرا است که قادر است، سربارهای عملکردی را به بهترین شکل مدیریت کند. یکی دیگر از مزایای پایتون، این است که توسعه‌دهندگان می‌توانند ایده‌های خود را به سرعت به کدهای اجرایی طراحی کرده و یک نمونه اولیه ایجاد کنند. همچنین، پایتون، کتابخانه‌های خوبی در اختیار توسعه‌دهندگان قرار می‌دهد و جامعه بزرگی از برنامه‌نویسان از آن پشتیبانی می‌کنند. همین مسئله باعث شده، گزینه مناسبی برای بلاکچین باشد. کتابخانه‌ها و افزونه‌های کارآمدی برای ساخت بخش‌های مختلف زنجیره بلوکی در اختیار توسعه‌دهندگان پایتون قرار دارند.
3. Java
جاوا، رقیب سرسخت زبان برنامه‌نویسی سی‌پلاس‌پلاس است و قابلیت‌های خاص خود را دارد. این زبان نیز گزینه مناسبی در ارتباط با زنجیره بلوکی است. جاوا، یک رابط برنامه نویسی کاربردی (API) قدرتمند دارد که شامل کلاس‌های جاوا، پکیج‌ها، اینترفیس‌ها و غیره است. ترکیب این مولفه‌ها با یکدیگر اجازه می‌دهند، برنامه‌های کاربردی را بدون نیاز آنکه نیازی به دانستن جزییات فنی داشته باشید، طراحی کنید. همچنین، یکی از ویژگی‌های جاوا که باعث شده گزینه مناسبی در زمینه بلاکچین باشد، قابل حمل بودن (portability) آن است. برنامه‌های جاوا را می‌توان به دلیل ویژگی WORA (یک بار بنویس، هر جایی اجرا کن) روی پلتفرم‌های مختلف اجرا کرد. این برنامه‌ها به معماری سیستمی که آن‌ها را اجرا می‌کند، وابسته نیستند، زیرا از ماشین مجازی جاوا (Java Virtual Machine) برای اجرا استفاده می‌کنند. این قابلیت جابه‌جایی در کنار سایر ویژگی‌های محبوب جاوا، آن را به گزینه مناسبی برای بلاکچین تبدیل کرده است.
4. Solidity
سالیدیتی، یکی از سریع‌ترین زبان‌های برنامه‌نویسی در حوزه بلاک چین است که برای نوشتن قراردادهای هوشمندی (smart contracts) که روی ماشین مجازی اتریوم (EVM) مخفف Ethereum Virtual Machine اجرا می‌شوند، ایجاد شده است. لازم به توضیح است که ماشین مجازی اتریوم را شرکت اتریوم توسعه داده که یک پلتفرم محاسباتی توزیع شده مبتنی بر بلاک چین و سیستم عامل است. از آن‌جایی که Solidity با تمرکز بر بلاک چین طراحی شده است، قادر است، بخش عمده‌ای از مشکلاتی که توسعه‌دهندگان بلاک چین با آن روبرو هستند را حل کند. Solidity قواعد دستوری مشابه با ECMAScript دارد، اما ویژگی‌هایی کاربردی دیگری مثل نوع‌های بازگشتی قابل انتقال (variadic return types)، static type و غیره را دارد. بنابراین، اگر می‌خواهید، به طور خاص روی توسعه بلاک چین تمرکز کنید، سالیدیتی یک زبان عالی برای یادگیری است.
5. Vyper
وایپر یک زبان برنامه نویسی جدید در حوزه بلاک چین است که مشتق شده از پایتون 3 است. بنابراین، نحو Vyper شباهت زیادی با پایتون 3 دارد، هرچند تمام ویژگی‌های پایتون را ندارد. Vyper به عنوان جایگزینی برای Solidity ساخته شده است. وایپر شبیه به سالیدیتی از ماشین مجازی اتریوم برای اجرای کدها استفاده می‌کند. با این حال، وایپر ساختارهای کنترلی متفاوتی نسبت به سالیدیتی دارد و مسائل امنیتی را به طور متفاوتی مدیریت می‌کند. همچنین، وایپر برای سهولت در کدنویسی بخش قابل توجهی از مباحث شی‌گرایی که سالیدیتی بر مبنای آن‌ها کار می‌کند، مثل حلقه‌های بی‌نهایت (infinite loops)، اصلاح‌کننده‌ها (modifiers)، فراخوانی‌های بازگشتی (recursive calling) و غیره را حذف کرده است. بنابراین، اگر به دنبال یک زبان توسعه بلاک چین برای نوشتن قراردادهای هوشمند هستید، نباید به سادگی از کنار وایپر عبور کنید.
6. Golang
گولنگ یا به اختصار Go، یک زبان برنامه نویسی عالی برای ساخت سیستم‌های بلاک چین سریع و کارآمد است. زبان برنامه‌نویسی گو که شرکت گوگل خالق آن است، در زمینه کدنویسی‌های همزمان عملکرد بسیار خوبی دارد. گو بهترین زبان برای ایجاد بافت هایپر لجر (hyper ledger fabric) است که زیربنایی برای توسعه برنامه‌های کاربردی برای بلاک چین به شمار می‌رود. از آن‌جایی که Go مبتنی بر الگوی statically-typed است و یک زبان برنامه نویسی کامپایل شده است، برای کدنویسی بلاک چین عالی است. همچنین، دارای ویژگی‌های مختلفی است که عملکرد برنامه‌های بلاک چین نوشته شده را به میزان قابل توجهی افزایش می‌دهد. از جمله این ویژگیها باید به ژنریک‌ها، کلاس‌ها و وراثت، سازنده‌ها، حاشیه‌نویسی‌ها، استثناها و غیره اشاره کرد. Go یک زبان ساده است که یادگیری آن پیچیده نیست. در زمان نگارش این مقاله، زبان برنامه نویسی Go بیش از 800000 هزار توسعه‌دهنده فعال در سراسر جهان دارد و خود توسعه‌دهندگان گوگل، برای فعالیت‌های داخلی این شرکت از زبان برنامه‌نویسی گو استفاده می‌کند.
7. #C
سی شارپ، از نظر نحوی شباهت زیادی به جاوا و سی پلاس پلاس دارد. بنابراین، به عنوان یک زبان برنامه نویسی بلاک چین ایده‌آل است. در حالی که سی شارپ در ابتدا، تنها به عنوان یک زبان برای پلتفرم مایکروسافت و سیستم عامل ویندوز طراحی شده بود، اما اکنون محبوبیت زیادی در حوزه‌های مختلف و به ویژه زنجیره بلوکی دارد. به طوری که به یکی از بهترین زبان‌های برنامه نویسی برای بلاک چین تبدیل شده است. توسعه‌دهندگان می‌توانند به راحتی یک کد قابل حمل با استفاده از سی شارپ ایجاد کنند که قابلیت اجرا روی تمامی دستگاه‌ها و سیستم عامل‌ها مثل ویندوز، لینوکس، مک، اندروید و غیره را داشته باشد. جالب آنکه، برنامه‌های بلاک چین نوشته شده با سی شارپ عملکرد قابل قبولی دارند. پروژه‌های بزرگی به زبان سی شارپ در این زمینه نوشته شده‌اند که از مهم‌ترین آن‌ها، باید به Stratis اشاره کرد که یک پلتفرم زنجیره بلوکی در قالب سرویس (Blockchain-as-a-Service) است. پلتفرم فوق به کسب و کارها اجازه می‌دهد، به راحتی برنامه‌های کاربردی را روی پلتفرم‌های بلاک چین ایجاد کنند.
8. JavaScript
جاوا اسکریپت، محبوب‌ترین زبان برنامه‌نویسی وب است و به لطف NodeJS، یک محیط زمان اجرای قدرتمند به دست آورده که باعث شده محبوبیت زیادی نزد توسعه‌دهندگان بلاک چین پیدا کند. توسعه‌دهندگان آشنا به جاوا اسکریپت، می‌توانند برنامه‌های بلاکچین قدرتمند و منعطفی با استفاده از جاوا اسکریپت بسازند که قابلیت اجرا روی بیشتر سیستم‌ها را داشته باشد. این مزیت بزرگی است که جاوا اسکریپت در مقایسه با سایر زبان‌های برنامه نویسی دارد، زیرا سیستم‌ها و وب از ویژگیها و قابلیت‌های جاوا اسکریپت به بهترین شکل پشتیبانی می‌کنند. بنابراین، توسعه‌دهندگان دغدغه‌ای در ارتباط با یکپارچه‌سازی در زمان استفاده از جاوا اسکریپت نخواهند داشت و تنها باید روی منطق برنامه بلاک چین تمرکز کنند. اگر قصد کدنویسی بلاک چین با استفاده از جاوااسکریپت را دارید، کیت‌های توسعه یکپارچه (SDK) قدرتمندی در این زمینه در اختیارتان قرار دارند که یکی از آن‌ها Lisk Sidechain است. کیت توسعه فوق به توسعه‌دهندگان اجازه می‌دهد، برنامه‌های بلاک چین خود را که در جاوا اسکریپت نوشته شده‌اند، توزیع کنند.
9. Simplicity
Simplicity، یک زبان توسعه بلاک چین سطح بالا است که برای کدنویسی قراردادهای هوشمند ایجاد شده است. در واقع، Simplicity یکی از بهترین زبان‌های برنامه نویسی برای نوشتن قراردادهای هوشمند که برنامه‌نویسان برای نوشتن قراردادهای هوشمند در اختیار دارند. بد نیست بدانید که Simplicity به میزان قابل توجهی روی کاهش پیچیدگی و جزییات فنی سطح پایین (low-level) متمرکز شده تا برنامه‌نویسان بتوانند، اسکریپت‌های مرتبط با ارزهای دیجیتالی مثل بیت کوین را به شکل کارآمد و دقیقی توسعه دهند. از آن‌جایی که Simplicity مولفه‌های منطقی سطح پایین را از دید توسعه‌دهندگان بیت کوین پنهان می‌کند، به آن‌ها اجازه می‌دهد روی منطق کاری برنامه متمرکز شوند و در زمان کوتاه‌تری قراردادهای هوشمند را بنویسند. خوشبختانه، Simplicity با پلتفرم Elements که یک پلتفرم منبع باز و بلاک چین است که از الگوی زنجیره جانبی پشتیبانی می‌کند، سازگار است. بنابراین، توسعه‌دهندگان بلاک چین که زنجیره‌های جانبی را روی Elements می‌سازند، می‌توانند از توابع و ویژگی‌های سادگی این پلتفرم به بهترین شکل استفاده کنند.
10. Rholang
رولنگ، یک زبان برنامه نویسی عالی برای توسعه قراردادهای هوشمند است. این زبان از یک الگوی کاربردی جالب به جای متدولوژی شی‌گرا استفاده می‌کند که توانایی حل طیف گسترده‌ای از مشکلات بلاک چین را دارد. همین مسئله باعث شده، محبوبیت زیادی در دنیای زنجیره بلوکی نزد توسعه‌دهندگان پیدا کند. الگوی عملکردی برنامه‌های Rholang به این صورت است که کل برنامه به عنوان یک سری توابع است که قرار است به شکل متوالی وظایفی را انجام دهند. رویکرد فوق، به میزان قابل توجهی با برنامه‌های بلاک چین نوشته شده به زبان‌هایی مثل C یا Python که از متغیرها برای ذخیره داده‌ها استفاده می‌کنند و مقدار متغیرها در زمان اجرا تغییر می‌کند، متفاوت است. بنابراین، Rholang یک الگوی برنامه‌نویسی کاربردی به جای یک الگوی شی‌گرایی را مورد استفاده قرار می‌دهد تا توسعه‌دهندگان به سهولت قادر به استفاده از آن باشند. به همین دلیل است که به عنوان محبوب‌ترین زبان در دنیای توسعه بلاک چین شناخته می‌شود.
